Decoupage (Nτεκουπάζ)

A

πό το Γαλλικό "decouper" = "κόβω".
H διακοσμητική τεχνική που χρησιμοποιεί χάρτινα μοτίβα για να αλλάξει την όψη αντικειμένων από ξύλο, χαρτί, γυαλί, πέτρα, πηλό, μεταλλικές ή πλαστικές επιφάνειες. 


Στην πραγματικότητα και στις επαγγελματικές εφαρμογές της φυσικά, αφού πρόκειται για μια πραγματική τέχνη γνωστή από τον 18ο αιώνα, το decoupage συνδυάζει το κολλάζ  με την ζωγραφική και είναι πραγματικά πολύ δύσκολο για έναν ερασιτέχνη να ξεχωρίσει που ...σταματά το χαρτί και αρχίζει το χρώμα.
Όμως όπως ακριβώς με την ζωγραφική, τα ψηφιδωτά, το κολλάζ και κάθε είδους τεχνική που αφορά χειροτεχνίες και κατασκευές, δεν είναι αναγκαίο να είστε επαγγελματίας ή να γνωρίζετε σε όλο το βάθος τις λεπτομέρειες κάθε διαδικασίας για φτιάξετε πολύ όμορφα αντικείμενα για το σπίτι σας, οι βασικές αρχές και οδηγίες, διάθεση και λίγη φαντασία είναι υπεραρκετά.

1. Που;

Σε κάθε είδους διακοσμητικά ή χρηστικά αντικείμενα.
Έπιπλα, ξύλινα - χάρτινα κουτιά, εξώφυλλα βιβλίων, δίσκους σερβιρίσματος, πιατέλες, βάζα, κεριά, γλάστρες, βότσαλα,κορνίζες, καθρέφτες.
Γενικά, πάνω σε οτιδήποτε μπορείτε να ζωγραφίσετε, μπορείτε να εφαρμόσετε και την τεχνική του decoupage.


1. Πως;

Η γενική - βασική διαδικασία: 
1) κoλλάτε ένα χάρτινο μοτίβο πάνω σε ένα αντικείμενο με την βοήθεια παχύρευστης κόλλας 
2)όταν η κόλλα στεγνώσει περνάτε 4-5 χέρια διαφανές βερνίκι που αδιαβροχοποιεί την επιφάνεια, αφήνοντας πριν από κάθε επόμενη εφαρμογή να στεγνώσει η προηγούμενη επίστρωση. 

Το βασικό μυστικό της επιτυχίας:  Nα μην δημιουργηθούν γραμμώσεις και φούσκες, να "μην πάρει αέρα" δηλαδή το χαρτί όσο το κολλάτε, να εφάπτεται εντελώς σε κάθε σημείο του πάνω στο αντικείμενο που θα το κολλήσετε ώστε στο τέλος το σχέδιο να φαίνεται σαν πραγματικά "τυπωμένο" ή ζωγραφισμένο κι όχι σαν κάτι πρόσθετο. 

Για να επιτευχθεί αυτό, το κόλλημα του μοτίβου γίνεται σταδιακά. Απλώνετε κόλλα σ΄ένα μικρό μέρος της επιφάνειας, ακουμπάτε το χαρτί ίσα ίσα για να σταθεροποιηθεί και στην συνέχεια, στρώνετε - "τεντώνετε" - κολλάτε εντελώς το χαρτί περνώντας από πάνω του το  βουτηγμένο στην κόλλα πινέλο, με φορά από το κέντρο του μοτίβου προς τις άκρες.
Στα μεγάλου μεγέθους σχέδια, η διαδικασία αυτή γίνεται επίσης σταδιακά, την ολοκληρώνετε για ένα μέρος του μοτίβου και συνεχίζετε έως να κολληθεί ολόκληρο. 
Σχέδια από κάθε άλλο είδους χαρτιού εκτός από χαρτοπετσέτα και  ρυζόχαρτο πριν τα κολλήσετε, τα βουτάτε για μερικά λεπτά σε νερό και τα στεγνώνετε ελαφρά με απορροφητικό χαρτί πριν τα χρησιμοποιήσετε.  

Δείτε εδώ 100 σχέδια - ιδέες για Decoupage

To πόσο θα "δέσει" συνολικά το σχέδιο πάνω στο αντικείμενο, εκτός από το πόσο επιτυχώς θα κολληθεί, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το μέγεθος του μοτίβου σε σχέση με το αντικείμενο, τις αποχρώσεις και τις αντιθέσεις μεταξύ των χρωμάτων μοτίβου - επιφάνειας κλπ.
Κατά κανόνα πάνω σε ανοιχτόχρωμες επιφάνειες το decoupage αναδεικνύεται πολύ καλύτερα και ο ασφαλέστερος τρόπος, για εντελώς ερασιτέχνες, είναι να ξεκινήσετε δουλεύοντας σε αντικείμενα που έχετε πριν βάψει με λευκή ή παλ χρώματος μπογιά με πινέλο ή σπρέϋ και με μικρά διακοσμητικά μοτίβα από οποιοδήποτε είδος χαρτιού. 

Στις πλέον τελειοποιημένες κατασκευές, το decoupage συνδυάζεται με ζωγραφικά "τρυκ" που κατά κάποιο τρόπο ...επεκτείνουν οπτικά το χάρτινο μοτίβο όπως π.χ μερικές πινελιές με ταιριαστά χρώματα που πριν στεγνώσουν μπορούν να σβηστούν ελαφρά, με σφουγγάρι ή με το χέρι, ώστε να μοιάζουν τελικώς σαν φόντο,σαν "επέκταση" του χάρτινου σχεδίου ή το βάψιμο της επιφάνειας πριν το decoupage όχι μόνο με απλή μπογιά αλλά και τεχνοτροπίες με πιο συνηθισμένη το cracle που δίνει στο συνολικό αποτέλεσμα πολύ ιδιαίτερη όψη. 

1. Τι είδους χαρτί;

Μοναδικός περιορισμός ότι πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο λεπτό. Για αυτόν τον λόγο ριζόχαρτο και χαρτοπετσέτα είναι τα πιο ενδεδειγμένα αλλά και σελίδες από περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία, κομμάτια από χαρτί περιτυλίγματος κλπ. και φυσικά σχέδια στο ειδικό χαρτί για decoupage που θα βρείτε στα καταστήματα με είδη hobby και χειροτεχνίες. 

Δείτε εδώ ενδεικτικά κάποια τέτοια σχέδια. Το είδος πάντως του χαρτιού που πιθανόν βρίσκεται το μοτίβο που σας αρέσει δεν αποτελεί εμπόδιο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάθε είδους παράσταση, σχέδιο που θα βρείτε οπουδήποτε, φωτογραφίες κλπ. αρκεί να τα εκτυπώσετε σε κοινό χαρτί και σε laser εκτυπωτή. Οποιασδήποτε άλλης μορφής εκτύπωση πιθανόν να ξεβάψει κατά την διάρκεια της διαδικασίας. 

1. Υλικά - Εργαλεία

1) Κόλλα για decoupage.
Για πολύ εξεζητημένες χρήσεις υπάρχει ειδική και διαφορετική ανάλογα με το είδος της επιφάνειας του αντικειμένου αλλά επί της ουσίας στους ...χομπίστες δεν είναι αναγκαία. Είναι ίδια με αυτήν για παζλ, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και διάφανη ατλακόλ αραιωμένη ελαφρά με νερό ώστε να δουλεύεται εύκολα ή οποιαδήποτε άλλη αυτής της μορφής που απλώνεται με πινέλο. 
2) Στερεωτικό βερνίκι. Στα καταστήματα με είδη χειροτεχνίας θα βρείτε το ειδικό με την ένδειξη για decoupage αλλά δεν έχει καμιά διαφορά από ένα οποιοδήποτε διαφανές προστατευτικό βερνίκι νερού για ξύλο, λούστρο δηλαδή,  που θα βρείτε σε όλα τα χρωματοπωλεία σε γυαλιστερή ή ματ υφή. 
3) Πινέλα. Μπορείτε να δουλέψετε με οποιοδήποτε πινέλο για βάψιμο, όμως το αφρώδες (από σφουγγάρι) ειδικό πινέλο, θα σας διευκολύνει πολύ ιδιαίτερα σε μεγάλα σχέδια-μοτίβα. 

Και...

- Παραπάνω από το μισό της επιτυχίας, εξαρτάται από την επιλογή σχεδίου-μοτίβου ανάλογα με το κάθε αντικείμενο και τον χώρο που θα το τοποθετήσετε. Συνδυάστε σχέδια και αποχρώσεις, χρησιμοποιείστε χαρτιά από μουσικά τετράδια, εφημερίδες, χάρτες, εκτυπώσεις φωτογραφιών, περιοδικά κομικς, γραμματόσημα. 

- Οι σελίδες εφημερίδων επίσης δημιουργούν ένα πολύ καλαίσθητο και ιδιαίτερου ύφους αποτέλεσμα, μόνο που πολλές φορές ξεβάφουν γι΄αυτό και δοκιμάστε πριν ξεκινήσετε πως ...αντιδρούν στην επάλειψη με κόλλα κι αν χρειαστεί εκτυπώστε τα κομμάτια που χρειάζεστε σε laser εκτυπωτή. 

- Στην τεχνική της χαρτοπετσέτας, εκτός αν πρόκειται για πολύ μικρά μοτίβα, το καλύτερο τελικό αποτέλεσμα δίνει το κόψιμο του χαρτιού περιμετρικά με το χέρι κι όχι με ψαλιδάκι. 

- Εκτός από τις χαρτοπετσέτες με κάθε είδους παραστάσεις που πωλούνται στα super markets και μαγαζιά με είδη σπιτιού, στα καταστήματα με είδη για χειροτεχνίες θα βρείτε χαρτοπετσέτες για decoupage σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία σχεδίων και κυρίως μπορείτε να αγοράσετε μεμονωμένα όσα κομμάτια χρειάζεστε από κάθε σχέδιο και όχι ολόκληρο πακέτο.  Δείτε εδώ ενδεικτικά μερικές.

- Οι  χαρτοπετσέτες με σχέδια έχουν συνήθως δύο ή και τρία φύλλα. Αφού κόψετε το κομμάτι που θα χρησιμοποιήσετε για σχέδιο αφαιρέστε τα, στο decoupage δουλεύετε πάντα με μονό χαρτί. 

- Στην τεχνική της χαρτοπετσέτας, όταν δεν χρησιμοποιείται ολόκληρη αλλά μικρά μικρά κομμάτια - μοτίβα, δεν υπάρχει ...αυστηρός κανόνας για τον τρόπο που αυτά θα κολληθούν πάνω στην οποιαδήποτε επιφάνεια. Άλλοι προτιμούν απλώς να τα ακουμπούν και να χρησιμοποιούν κόλλα μόνο πάνω από το χαρτί, άλλοι και στο από κάτω μέρος, άλλοι να στερεώνουν - συγκρατούν όλα τα μοτίβα με λίγο νερό ή ελάχιστη κόλλα και στην συνέχεια να απλώνουν κόλλα με το πινέλο σε ολόκληρη την επιφάνεια κλπ. Είναι αποκλειστικά θέμα τι βολεύει τον καθένα και ποιος τρόπο σας διευκολύνει αρκεί να επιτευχθεί ο στόχος που είναι να μην ζαρώσει το χαρτί. 

- Το decoupage είναι ιδανική τεχνική για εποχιακές διακοσμήσεις. Μπορείτε να δώσετε σε κάθε είδους βάζα, κηροπήγια, κεριά, πιατέλες, διακοσμητικά κουτιά, όψη χριστουγεννιάτικη, πασχαλινή ή καλοκαιρινή ανάλογα με τα μοτίβα - σχέδια που θα επιλέξετε. 

- Σε κάθε κατασκευή και αφού στεγνώσει εντελώς η κόλλα θα χρειαστεί να περάσετε 4-5 χέρια προστατευτικό βερνίκι. Η διαδικασία αυτή στερεοποιεί και αδιαβροχοποιεί τις κατασκευές, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως τα αντικείμενα που έχουν υποστεί τέτοιας μορφής επεξεργασία αντέχουν σε γενική ...καταπόνηση, κανονικό πλύσιμο κλπ. Ένα καλά στυμμένο  πανί ή σφουγγάρι είναι αρκετό για το καθάρισμά τους. Δείτε εδώ μια πολύ όμορφη ιδέα για διαφανή πιάτα ή πιατέλες με το decoupage στην πίσω όψη τους ώστε να είναι πολύ πιο ανθεκτικά. 

- Το ανοιχτόχρωμο ριζόχαρτο είναι το ιδανικό χαρτί για να αναδειχθεί η διαδικασία του decoupage πάνω σε γυάλινα αντικείμενα εξαιτίας της ημιδιφάνειας που δημιουργεί. Αφού το κολλήσετε πάνω σε οποιαδήποτε τέτοιο αντικείμενο, μπορείτε πάνω στο ριζόχαρτο να προσθέσετε με την ίδια τεχνική όποιο επιπλέον διακοσμητικό μοτίβο θέλετε. 

- Οι ιδέες σε ποια αντικείμενα/επιφάνειες μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η τεχνική είναι πραγματικά ατελείωτες και ορισμένα από αυτά όπως πήλινα γλαστράκια, διακοσμητικά κεραμίδια,  ξύλινα ή χάρτινα κουτιά, δίσκοι,  πιατέλες, κεριά, κορνίζες, ακόμη και κονσερβοκούτια, που αρχικά θα τα βάψετε και στην συνέχεια θα εφαρμόσετε την τεχνική του decoupage έστω και με ένα μόνο μοτίβο, είναι μια πολύ οικονομική και εντυπωσιακή ιδέα και για δώρα. 

Στην πράξη...

Συνοπτικά η διαδικασία για να δημιουργήσετε ένα ...αριστούργημα

Βήμα βήμα η τεχνική με ολόκληρη χαρτοπετσέτα 

εμπλουτισμένη με μερικά ακόμη ...τρυκ

 Συνδυασμός μοτίβων από κομμένα κομμάτια χαρτοπετσέτας 

 Συνδυασμός με ζωγραφική - δημιουργία "φόντου"

 Mε Ρυζόχαρτο

(με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να δουλέψετε και με κομμάτια χαρτί από περιοδικά, βιβλία κλπ)  

Η ...μεταμόρφωση ενός coffee table

Χάρτινο κουτί 

Decoupage και Cracle με το ειδικό ζελέ

(μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε είδους αντικείμενο) 

Ξύλινο κουτί συνδυασμένο με τεχνοτροπία παλαιωμένου ξύλου
(με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δίνει εξαιρετικό αποτέλεσμα σε έπιπλα)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:  (με κλικ μεγενθύνονται)

pinterest.com/ crafts-for-all-seasons.com/ bhg.com /
chemaco.com/ decoupage.org