Ζωγραφική Mandala, μία πολύχρωμη θεραπεία.

Mandala, μία πολύχρωμη θεραπεία

Η τέχνη πάντοτε αποτελούσε και ένα μέσο θεραπείας. Ένα από τα αρχαιότερα είδη τέχνης είναι η ζωγραφική mandala, που χρησιμοποιείται κατά κόρον από βουδιστές μοναχούς στο Θιβέτ, αλλά και από αυτόχθονες Ινδιάνους της Αμερικής και συνιστά θεραπευτικό εργαλείο μέσω του διαλογισμού.

Τι είναι η ζωγραφική mandala;

Η λέξη mandala προέρχεται από τη σανσκριτική γλώσσα και σημαίνει «κύκλος». Στη ζωγραφική αυτού του είδους, το πλαίσιο πάνω και μέσα στο οποίο δημιουργούνται όλα τα υπόλοιπα μοτίβα είναι κυκλικό, αλλά η έννοια της λέξης («κύκλος») δεν περιορίζει τη δημιουργικότητα: τα σχέδια που μπορούν να δημιουργηθούν και να κυριαρχούν μάλιστα σε ένα έργο μπορούν να είναι τετράγωνα ή και τρίγωνα. Η ζωγραφική mandala έχει ομοκεντρική δομή, με τα διάφορα μοτίβα και χρώματα που σχεδιάζει κανείς να έχουν προσωπική αξία για τον ίδιο. Σκοπός του κάθε σχεδίου είναι να αποτελέσει ένα βοηθητικό εργαλείο στο πνευματικό ταξίδι του κάθε ατόμου. Τα mandala συμβολίζουν έτσι κι αλλιώς την κοσμική και ψυχική ισορροπία και αρμονία.

Πότε χρησιμοποιείται η ζωγραφική mandala;

Η τέχνη των mandala είναι ένα πολύ χρήσιμο εφόδιο έκφρασης του ψυχισμού του κάθε ατόμου και χρησιμοποιείται ανά τον κόσμο ως μέσο και διαδικασία έκφρασης του εαυτού. Αποτελεί ένα εργαλείο προσωπικής ανάπτυξης και λειτουργεί ως πυξίδα και φάρος για το προσωπικό ταξίδι του κάθε ανθρώπου προς την αυτογνωσία και την πνευματική αλλαγή. Δε χρειάζεται να είναι κανείς ζωγράφος ή να ασχολείται με τις εικαστικές τέχνες: τα mandala είναι ενεργειακή ζωγραφική που σκοπό έχουν να κάνουν το άτομο να χαλαρώσει και να εκφράσει μέσα από σχέδια, γραμμές, σχήματα όλων των μορφών και χρώματα οτιδήποτε αποτελεί για αυτό οπτικό ερέθισμα. Έτσι, φέρνει στη συνείδησή του πράγματα που υπήρχαν στο ασυνείδητο και κατακτά την αυτογνωσία.

Mandala και θρησκείες

Τα mandala έχουν χρησιμοποιηθεί (και ακόμη συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται) από μοναχούς του Θιβέτ (βουδιστές) ως ζωγραφική πάνω σε άμμο για την απεικόνιση και τη «σύλληψη» των δαιμόνων και των θεών που πιστεύεται πως καταστρέφουν και ευλογούν ταυτόχρονα την ανθρωπότητα. Τα μέλη της ινδιάνικης φυλής Ναβάχο και ειδικότερα οι καλλιτέχνες της άμμου χρησιμοποιούν τα σχέδια mandala ως θεραπευτικά μέσα. Ακόμη, πολλοί πληθυσμοί ιθαγενών χρησιμοποιούν αντίστοιχα σχέδια για να επιτύχουν τη σύνδεση της ενέργειας της φύσης και της γης και της σοφίας της φύσης.

Πώς χρησιμοποιώ τα σχέδια mandala;

Σύμφωνα με την παράδοση των βουδιστών μοναχών, τα mandala που σχεδιάζονται σε άμμο καταστρέφονται λίγο μετά την ολοκλήρωσή τους ως συμβολισμός της προσωρινής φύσης της ζωής. Όλη η τελετή χρησιμεύει για τη συγκέντρωση των μοναχών και του κοινού και για πνευματικά θεραπευτικούς σκοπούς, οπότε θεωρείται πως με την ολοκλήρωση του σχεδίου έχει επιτευχθεί και ο στόχος. Στον δυτικό κόσμο, τώρα, ο σκοπός παραμένει θεραπευτικός, καθώς η συγκέντρωση που απαιτείται για την όλη διαδικασία μας γαληνεύει, μας χαρίζει την αυτογνωσία, μας θεραπεύει. Γι’ αυτό και χρησιμοποιούμε τα σχέδια mandala ως μέσο διαλογισμού.

Στη ζωγραφική mandala ξεκινάμε από το κέντρο της εικόνας και καταλήγουμε στο περίγραμμά της: διάφορα σύμβολα και μοτίβα χρησιμοποιούνται ανάλογα με το στόχο στο οποίο έχουμε επικεντρωθεί την κάθε φορά. Κάθε σχέδιο εξαπλώνεται συμμετρικά «προς τα έξω», πράγμα που μας θυμίζει έντονα την αρμονία του κόσμου. Ακόμη και στη θρησκεία ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από ένα κέντρο (στο χριστιανισμό, κέντρο είναι η ψυχή), ενώ στην ψυχολογία το κέντρο είναι ο ανώτερος εαυτός μας. Όταν, τελικά, συνδέσουμε το κέντρο αυτό με τη μεγαλύτερη εικόνα που σχηματίζεται βλέπουμε πως απλώς και μόνο μέσω του παιχνιδιού με τα σχέδια και τα χρώματα μεταφερθήκαμε από ένα πολύ μικρό σημείο του εαυτού μας στη μεγαλύτερη εικόνα που σχηματίζεται: βλέπουμε, έτσι, το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε και επιτυγχάνουμε μια σύνδεση με τον κόσμο γύρω μας.

Εάν θέλετε να δοκιμάσετε την τέχνη των mandala, μπορείτε είτε να ακολουθήσετε τον εφήμερο χαρακτήρα της και να δημιουργείτε σχέδια με χρωματιστή άμμο (υπάρχουν σε καταστήματα ειδών τέχνης) είτε να ζωγραφίσετε με χρώματα πάνω σε χαρτί. Η εμπειρία θα είναι σίγουρα ένα μοναδικό πνευματικό ταξίδι!